Toksoplazmoza
Toksoplazmoza jest to choroba odpasożytnicza. Pojawia się w wyniku zarażenia pierwotniakiem Toxoplasma gonidii. Do zarażenia może dojść w wyniku spożycia lub obróbki surowego mięsa, pochodzącego od zarażonych zwierząt (owce, kozy, drób, świnie) lub kontaktu z zakażonymi kocimi odchodami. Do zabicia pasożyta dochodzi podczas kilkuminutowego gotowania produktów w temperaturze nie niższej niż 70°C lub mrożenia przez co najmniej trzy tygodnie w temperaturze - 20°C (nie dotyczy to jednak oocyst czyli form przetrwalnikowych).
Jak zapobiegać zakażeniu:
- myj ręce przed jedzeniem i przygotowywaniem posiłków
- dokładnie myj wszystkie warzywa i owoce bezpośrednio przed spożyciem
- poddawaj mięso wystarczającej obróbce termicznej
- unikaj spożywania surowego lub półsurowego mięsa oraz wędlin jedynie wędzonych
- noś rękawice i myj dokładnie ręce po pracach w ogródku i kontakcie z ziemią
- unikaj kontaktu z odchodami kocimi
- przegotowywuj wodę przed spożyciem
- nie zostawiaj jedzenia na wierzchu nie zabezpieczonego przed karaluchami i muchami przenoszącymi pasożyty mechanicznie.
Rozpoznawanie zakażenia
Toksoplazmoza zazwyczaj nie wykazuje objawów u kobiet ciężarnych, dlatego zakażenie można wykryć jedynie dzięki diagnostyce serologicznej.
W Polsce badania na toksoplazmozę są zalecane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, i należą do pakietu badań wykonywanych w ciąży (nie są obowiązkowe). Lekarze zazwyczaj zlecają diagnostykę na pierwszej wizycie w ciąży (najlepiej przed 10 tygodniem ciąży).
Natomiast na przykład w Wielkiej Brytanii nie zaleca się testów w czasie ciązy, natomiast bada się dzieci po urodzeniu.
Diagnostyka serologiczna:
- oznaczenie przeciwciał klasy IgG i IgM
- u kobiet seronegatywnych (czyli gdy wynik testu jest ujemny) testy powtarza się po miesiącu i ponownie po trzech miesiącach
- u kobiet seropozytywnych (czyli gdy wynik jest pozytywny) testy wykonuje się częściej.
Co oznaczają wyniki:
Brak przeciwciał z klasy IgG (-) i IgM (-) - nie przebyłaś, ani nie miałaś kontaktu z zakażeniem, powinnaś wykonywać badania kontrolne w czasie ciąży.
Brak przeciwciał z klasy IgG (-). Obecność przeciwciał z klasy IgM (+) - powinnaś wykonać ponowne badanie diagnostyczne z krwi po 3 tygodniach, jeżeli wyniki nie ulegną zmianie, nie musisz oprócz ponownej diagnostyki podejmować leczenia.
Obecność przeciwciał IgG (+) i IgM (+) - jeśli dodatkowo występują u ciebie objawy powinnaś poddać się terapii. Jeśli nie masz objawów, po 3 tygodniach powinnaś powtórzyć badanie , jeśli miano przeciwciał zdecydowanie wzrośnie, powinnaś rozpocząć leczenie.
Obecność przeciwciał IgG (+), brak przeciwciał IgM (-) - oznacza to, że przebyłaś kiedyś zarażenie. Jeżeli po 3 tygodniach, okaże się że tzw. miano przeciwciał nie rośnie, nie musisz nic robić, ani leczyć ani ponownie diagnozować. Jeśli miano rośnie zazwyczaj stosuje się leczenie.
Liczbowa interpretacja miana przeciwciał, powinna być odczytywana przez lekarza. Zakres norm (czasem różni się w zależności od metody badania i laboratorium) powinien znajdować się na wyniku.
Pamiętaj!
- Jeżeli testy krwi wykazały, iż zarażenie już przebyłaś, to nie jesteś narażona na ponowne zarażenie.
- Jeśli zarażenie przebyłaś przed zajściem w ciążę, nie musisz się martwić.
- Zakażenie w czasie ciąży może, lecz nie musi, wywoływać zapalenie łożyska oraz przenikniecie tą drogą pasożytów do płodu.
Objawy choroby u matki (zazwyczaj jednak przebieg jest bezobjawowy):
- powiększenie węzłów chłonnych
- gorsze samopoczucie,
- rzadko objawy zapalenia mięśnia sercowego,
- rzadko zapalenie opon mózgowych.
Wiele kobiet uważa, że gdy planują dziecko, powinny oddać kota. Nie jest to konieczne! Podczas ciąży możesz nadal mieszkać z kotem, warto jednak, abyś przestrzegała kilku zasad:
- Najlepiej zbadaj kota u weterynarza.
- Jeśli jesteś uodporniona (przeszłaś zakażenie dawno temu), kot nie stanowi dla ciebie żadnego zagrożenia.
- Nie czyść, nie dotykaj kocich kuwet. Ich sprzątanie i wyparzanie zostaw innym członkom rodziny.
- Nie karm kota surowym mięsem.
- Nie głaszcz kota (a jeśli się zapomnisz, umyj dokładnie ręce).
- Nie pozwalaj kotom wchodzić na stoły i blaty i obwąchiwać toreb z zakupami.
- Nie śpij z kotami w łóżku.
