Potrzeba sprawowania kontroli nad przebiegiem porodu istniała w naszej kulturze od zawsze. Najbardziej dynamiczny rozwój procedur służących kontrolowaniu przebiegu porodu nastąpił w 2. połowie XX wieku. Szybko jednak okazało się, jak cienka granica dzieli chęć zapobiegnięcia patologii od ingerowania w prawidłowy proces porodu. Warto dziś się przyjrzeć przyjętym wówczas, a nadal stosowanym, procedurom, w nowym świetle - dzięki rozwojowi medycyny opartej na dowodach.

Odmawianie kobietom rodzącym jedzenia i picia w trakcie porodu jest dobrze ugruntowaną tradycją położniczą. Czy jednak współczesna nauka potwierdza jej zasadność?

Dr Sarah J. Buckley

Rodzić w ekstazie to zamysł naszego ciała i nasze prawo. Matka Natura w swej mądrości wyposażyła kobietę w hormony porodowe, które wynoszą ją poza (ec) jej normalny stan (stasis), aby, wchodząc w macierzyństwo, mogła przeżyć transformację na każdym poziomie.

Cesarskie cięcie w stosunkowo niewielkim odsetku sytuacji jest zabiegiem ratującym życie. Ze współczesnych badań naukowych wynika, że dla większości kobiet i dzieci ryzyko, jakie niesie za sobą poród operacyjny przewyższa korzyści z niego płynące.

Normalny poród zaczyna się w sposób spontaniczny; niskie ryzyko występuje na początku i utrzymuje się do końca porodu. Dziecko rodzi się spontanicznie w ułożeniu główkowym, pomiędzy 37. a 42. tygodniem ciąży. Po porodzie matka i dziecko są w dobrym stanie zdrowia.
Raport grupy roboczej Światowej Organizacji Zdrowia, 1997 r. (fragmenty)
Pełen tekst niniejszego raportu, w języku angielskim i francuskim, jest dostępny na stronie Światowej Organizacji Zdrowia.

Humanizacja porodu oznacza zrozumienie, że rodząca kobieta jest istotą ludzką, a nie urządzeniem lub pojemnikiem, z którego wyjmuje się noworodka. Okazywanie kobietom - połowie ludzkości - ich niższości i nieprzystosowania poprzez odbieranie im władzy nad porodem jest dramatem dla każdego społeczeństwa. Innymi słowy: uznanie kobiety jako ważnej i wartościowej ludzkiej istoty oraz stworzenie warunków, by doświadczenie porodu umacniało ją i dawało spełnienie, jest sprawą absolutnie zasadniczą, ponieważ to czyni kobietę silną, a dzięki niej silne staje się społeczeństwo.

Woda jest środowiskiem bliskim człowiekowi. Od dawna i w wielu kulturach była nieodzownym elementem w przebiegu porodu. Również dziś wiele kobiet chętnie korzysta z pomocy, jaką jest zanurzenie się w ciepłej wodzie, nawet jeśli ma to być tylko godzina lub dwie poprzedzające założenie planowanego znieczulenia zewnątrzoponowego. Są kobiety, które cały poród spędzają w wannie i tam rodzą swoje dziecko.

Poród jest wydarzeniem sytuującym się między naturą i kulturą. Już Adrienne Rich podkreślała, że uwarunkowane kulturowo znaczenie porodu jest nierzadko trudniejsze do udźwignięcia niż sam poród jako fakt biologiczny, dlatego też - z racji swojego wykształcenia i zawodu - chciałabym podjąć ten właśnie kulturowy aspekt narodzin, pokazać - dużym uproszczeniu i uogólnieniu - niektóre mechanizmy społeczno-kulturowe, warunkujące kształt, jakość i styl porodu współczesnych kobiet: Barbetek, Klientek (Profesjonalistek) i Sierotek.

Wszystkie ssaki przychodzą na świat dzięki uwolnieniu się kaskady hormonów. Kluczową rolę odgrywa jeden z nich - oksytocyna. To ona wywołuje skurcze macicy, które są niezbędne, aby urodzić dziecko, a potem łożysko. Jest także zaangażowana w proces powstawania relacji emocjonalnej między matką a dzieckiem - jest jednym z podstawowych składników swoistego "koktajlu miłości", którego innymi elementami są także endorfiny, prolaktyna, wazopresyna i katecholaminy. Wszystkie ssaki mogą także uwalniać inny,  "ratunkowy" hormon - adrenalinę. Jest ona wydzielana przede wszystkim w sytuacji zagrożenia i blokuje uwalnianie oksytocyny.

O tym, że poród nie jest zwykłym wydarzeniem, a ludzie odbierają go jako coś ważnego, tajemniczego, a nawet pełnego mistycyzmu, świadczy ilość krążących na jego temat opowieści. Nie dotyczy to jednego kręgu kulturowego, ale jest obecne wszędzie na świecie. Także w Polsce można spotkać wiele przesądów związanych z ciążą i porodem. Współczesnym kobietom może się wydawać śmieszne, że np. myszy zjedzą cały dobytek temu, kto nie nakarmi głodnej kobiety w ciąży, ale bardzo chętnie zastępują tego rodzaju opowiastki innymi, bardziej "nowoczesnymi". Żeby się o tym przekonać wystarczy posłuchać rozmów w kolejce do gabinetu ginekologa...

Poród jest jednym z najważniejszych momentów w życiu kobiety. Jest to czas ogromnego wysiłku, ale także ogromnej wrażliwości i niepowtarzalnych emocji. Dlatego tak ważne jest zapewnienie każdej rodzącej jak najlepszych warunków, indywidualne traktowanie, troska i czułość ze strony otaczających osób.

Położna jest dla rodzącej kobiety najważniejsza, jest jej pomocnikiem i przewodnikiem. Można pomóc kobiecie pomyślnie przejść przez poród stosując pewne proste, naturalne metody, które nieraz pozwolą uniknąć medycznej interwencji.